Mental Health Hub

Tâm thần phân liệt là một rối loạn tâm thần mãn tính nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lên quá trình suy nghĩ, hành động, thể hiện cảm xúc, nhìn nhận thực tế, và tương tác với người khác của người bệnh. Mặc dù tâm thần phân liệt không quá phổ biến như những dạng bệnh lý tâm thần thường gặp khác, nhưng nó có lẽ là bệnh lý dai dẳng và khó nhằn nhất.

Schizophrenia is a chronic, severe mental disorder that affects the way a person thinks, acts, expresses emotions, perceives reality, and relates to others. Though schizophrenia isn’t as common as other major mental illnesses, it can be the most chronic and disabling.

Những người mắc tâm thần phân liệt thường gặp vấn đề trong cộng đồng, tại nơi làm việc, trường học và trong các mối quan hệ. Họ rụt rè, luôn cảm thấy hoảng sợ, và còn bị mất kết nối với thực tại. Bệnh lý mãn tính cả đời này không thể chữa khỏi nhưng có thể được kiểm soát bằng các hình thức điều trị phù hợp.

People with schizophrenia often have problems doing well in society, at work, at school, and in relationships. They might feel frightened and withdrawn, and could appear to have lost touch with reality. This lifelong disease can’t be cured but can be controlled with proper treatment.

Trái với hầu hết những gì người ta nghĩ, tâm thần phân liệt không phải là tình trạng chia tách nhân cách hay đa nhân cách. Tâm thần phân liệt là một chứng loạn thần, một dạng bệnh lý tâm thần khi người bệnh không thể phân biệt đâu là thực, đâu là cái họ tưởng tượng ra. Nhiều khi, người mắc các chứng loạn thần mất đi kết nối với thực tại. Thế giới trong họ có lẽ giống như một mớ hỗn độn những suy nghĩ, hình ảnh, và âm thanh rối rắm. Hành vi của họ có thể sẽ vô cùng lạ lùng và thậm chí là gây sốc. Sự thay đổi bất chợt trong tính cách và hạnh vi xảy ra khi người ta mất kết nối với thực tại được gọi là một giai đoạn (hay một “pha”) loạn thần.

Contrary to popular belief, schizophrenia is not a split or multiple personality. Schizophrenia involves a psychosis, a type of mental illness in which a person can’t tell what’s real from what’s imagined. At times, people with psychotic disorders lose touch with reality. The world may seem like a jumble of confusing thoughts, images, and sounds. Their behavior may be very strange and even shocking. A sudden change in personality and behavior, which happens when people who have it lose touch with reality, is called a psychotic episode.

Mức độ nghiêm trọng của tâm thần phân liệt khác nhau tùy người. How severe schizophrenia is varies from person to person.

Một số người chỉ có một giai đoạn loạn thần, trong khi đó nhiều người khác lại có nhiều giai đoạn loạn thần trong suốt cuộc đời, nhưng họ vẫn sống tương đối bình thường trong khoảng thời gian giữa các giai đoạn này. Tuy nhiên, một số khác gặp rắc rối trong cuộc sống theo thời gian mà ít có chuyển biến tốt nào giữa các lần xuất hiện pha loạn thần. Triệu chứng của tâm thần phân liệt có vẻ sẽ nghiêm trọng hơn và lại chuyển biến tốt trong những chu kỳ gọi là “tái phát” và “thuyên giảm.”

Some people have only one psychotic episode, while others have many episodes during a lifetime but lead relatively normal lives in between. Still others may have more trouble functioning over time, with little improvement between full-blown psychotic episodes. Schizophrenia symptoms seem to worsen and improve in cycles known as relapses and remissions.

Những triệu chứng sớm của tâm thần phân liệt. What Are the Early Symptoms of Schizophrenia?

Bệnh lý này thường xuất hiện triệu chứng đầu tiên ở nam giới trong khoảng cuối những năm tháng vị thành niên hoặc đầu những năm 20 tuổi. Hầu hết đều gây ảnh hưởng lên phụ nữ trong khoảng đầu những năm 20 tuổi đến những năm 30 tuổi. Khoảng thời gian các triệu chứng xuất hiện lần đầu và trước khi tiến triển thành tâm thần phân liệt hoàn chỉnh được gọi là giai đoạn tiền phát. Nó có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần, thậm chí nhiều năm. Giai đoạn này có thể rất khó để phát hiện bệnh vì thường sẽ không xuất hiện yếu tố châm ngòi cụ thể nào. Bạn có thể chỉ quan sát thấy một chút thay đổi nhẹ trong hành vi, đặc biệt là ở trẻ vị thành niên. Bao gồm:

The condition usually shows its first signs in men in their late teens or early 20s. It mostly affects women in their early 20s and 30s. The period when symptoms first start and before full psychosis is called the prodromal period. It can last days, weeks, or even years. It can be hard to spot because there’s usually no specific trigger. You might only notice subtle behavioral changes, especially in teens. This includes:

– Thay đổi trong điểm số học tập. A change in grades

– Co rụt khỏi các tương tác xã hội. Social withdrawal

– Khó tập trung. Trouble concentrating

­- Tâm tình bực dọc. Temper flares

– Ngủ kém. Difficulty sleeping

Các triệu chứng theo chiều tăng của Tâm thần phân liệt. Positive Symptoms of Schizophrenia

Trong trường hợp này, từ “theo chiều hướng tăng” không có nghĩa là “tốt”. Nó là những suy nghĩ và hành động không dựa trên hiện thực của người bệnh. Đôi khi còn được gọi là nhóm triệu chứng loạn thần, bao gồm:

In this case, the word positive doesn’t mean good. It refers to added thoughts or actions that aren’t based in reality. They’re sometimes called psychotic symptoms and can include:

– Hoang tưởng: Người bệnh sẽ xuất hiện những niềm tin sai lệch, lộn xộn đôi lúc kỳ lạ và không dựa trên những điều có thật, và rằng người bệnh sẽ không từ bỏ chúng, dù ai đó có cho họ thấy những điều có thật. Ví dụ, một người mắc ảo giác tin rằng con người có thể nghe được suy nghĩ, rằng họ là Thượng Đế hoặc ma quỷ, hoặc rằng người khác đang sắp đặt những suy nghĩ vào trong đầu họ hoặc âm mưu ám hại họ.

Delusions: These are false, mixed, and sometimes strange beliefs that aren’t based in reality and that the person refuses to give up, even when shown the facts. For example, a person with delusions may believe that people can hear their thoughts, that they are God or the devil, or that people are putting thoughts into their head or plotting against them.

– Ảo giác: Cảm giác những điều không thật. Nghe thấy ai đó nói bên tai là dạng ảo giác phổ biến nhất ở những người mắc tâm thần phân liệt. Giọng nói đó có thể đưa ra bình phẩm về hành vi của chủ thể, sỉ nhục họ, hoặc ra lệnh cho họ. Những dạng ảo giác ít gặp hơn bao gồm nhìn thấy thứ không có thật, ngửi thấy mùi lạ, miệng có vị lạ, và cảm giác trên da dù không có gì động vào cơ thể.

Hallucinations: These involve sensations that aren’t real. Hearing voices is the most common hallucination in people with schizophrenia. The voices may comment on the person’s behavior, insult them, or give commands. Less common types include seeing things that aren’t there, smelling strange odors, having a funny taste in your mouth, and feeling sensations on your skin even though nothing is touching your body.

– Căng trương lực: Ở bệnh lý này, người bệnh có thể ngừng nói, và cơ thể bị bất động ở một tư thế trong khoảng thời gian rất lâu.

Catatonia: In this condition, the person may stop speaking, and their body may be fixed in a single position for a very long time.

Những triệu chứng rối loạn trong tâm thần phân liệt: Disorganized Symptoms of Schizophrenia

Những triệu chứng tích cực cho thấy chủ thể không thể suy nghĩ rõ ràng và phản hồi đúng theo mong đợi. Ví dụ bao gồm:

These are positive symptoms that show that the person can’t think clearly or respond as expected. Examples include:

– Nói lan man, sử dụng những từ vô nghĩa, người bệnh khó giao tiếp hoặc bắt kịp một cuộc hội thoại. Talking in sentences that don’t make sense or using nonsense words, making it difficult for the person to communicate or hold a conversation

– Chuyển đổi nhanh từ một suy nghĩ này sang một suy nghĩ khác mà không có kết nối hộ lý hay rõ ràng nào giữa chúng. Shifting quickly from one thought to the next without obvious or logical connections between them

– Di chuyển chậm chạp. Moving slowly

– Không thể đưa ra quyết định. Being unable to make decisions

– Viết nhiều nhưng không có nghĩa. Writing excessively but without meaning

– Quên hoặc hay mất đồ. Forgetting or losing things

– Lặp lại những tư thế hoặc chuyển động, như bước đi hoặc liên tục đi theo vòng tròn. Repeating movements or gestures, like pacing or walking in circles

– Gặp khó khăn trong việc hiểu được những khung cảnh, âm thanh, cảm giác của đời sống thường nhật. Having problems making sense of everyday sights, sounds, and feelings

Các triệu chứng về nhận thức của tâm thần phân liệt. Cognitive Symptoms of Schizophrenia

Người bệnh sẽ gặp khó khăn trong: The person will have trouble:

– Hiểu được thông tin và sử dụng nó để đưa ra quyết định (bác sĩ gọi đây là khả năng kiểm soát và quản lý kém). Understanding information and using it to make decisions (a doctor might call this poor executive functioning)

– Tập trung hoặc chú ý. Focusing or paying attention

– Sử dụng ngay lập tức thông tin ngay sau khi vừa tiếp nhận (Gọi là trí nhớ ngắn hạn). Using their information immediately after learning it (this is called working memory)

– Nhận ra vấn đề mình đang gặp phải. Recognizing that they have any of these problems

Các triệu chứng theo chiều hướng giảm của tâm thần phân liệt. Negative Symptoms of Schizophrenia

Từ “chiều hướng giảm’ ở đây không có nghĩa là “tệ”. Nó chỉ sự vắng mặt của một số hành vi bình thường ở người mắc tâm thần phân liệt.

The word “negative” here doesn’t mean “bad.” It notes the absence of normal behaviors in people with schizophrenia. Negative symptoms of schizophrenia include:

– Thiếu cảm xúc hoặc cảm xúc hạn chế. Lack of emotion or a limited range of emotions

– Co rụt khỏi gia đình, bạn bè, và những hoạt động xã hội. Withdrawal from family, friends, and social activities

– Năng lượng giảm sút. Less energy

– Nói ít hơn. Speaking less

– Thiếu động lực. Lack of motivation

– Mất đi hứng thú và thỏa mãn trong cuộc sống. Loss of pleasure or interest in life

– Vệ sinh kém, không chăm chút cơ thể. Poor hygiene and grooming habits

Nguyên nhân. What Causes Schizophrenia?

Nguyên nhân chính xác của tâm thần phân liệt vẫn chưa được tìm ra. Nhưng cũng tương tự như ung thư và đái tháo đường, tâm thần phân liệt là một bệnh lý có thật, tồn tại theo nền tảng sinh học. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số yếu tố có thể khiến một người có khả năng mắc tâm thần phân liệt cao hơn, bao gồm:

The exact cause of schizophrenia isn’t known. But like cancer and diabetes, schizophrenia is a real illness with a biological basis. Researchers have uncovered a number of things that appear to make someone more likely to get schizophrenia, including:

– Gen (Di truyền): Tâm thần phân liệt có thể truyền đi trong gia đình, có nghĩa là cha mẹ mắc tâm thần phân liệt thì con có thể cũng bị truyền lại căn bệnh này.

Genetics (heredity): Schizophrenia can run in families, which means a greater likelihood to have schizophrenia may be passed on from parents to their children.

– Hệ thống mạch và các chất hóa học trong não: Người mắc tâm thần phân liệt không thể điều tiết được các chất hóa học trong não, gọi là các chất dẫn truyền thần kinh kiểm soát một số dường dẫn thần kinh nhất định, “hệ thống mạch” của các tế báo thần kinh ảnh hưởng lên suy nghĩ và hành vi.

Brain chemistry and circuits: People with schizophrenia may not be able to regulate brain chemicals called neurotransmitters that control certain pathways, or “circuits,” of nerve cells that affect thinking and behavior.

– Sự bất thường trong não: Nghiên cứu đã phát hiện ra kết cấu bất thường trong não của người mắc tâm thần phân liệt. Nhưng điều này không áp dụng cho tất cả người mắc căn bệnh này. Nó có thể ảnh hưởng lên cả những người không mắc bệnh.

Brain abnormality: Research has found abnormal brain structure in people with schizophrenia. But this doesn’t apply to all people with schizophrenia. It can affect people without the disease.

– Môi trường: Những thứ như lây nhiễm virus, tiếp xúc với chất độc như cần sa, hoặc những tình huống cực kỳ căng thẳng có thể châm ngòi làm xuất hiện tâm thần phân liệt ở những người có gen khiến họ dễ mắc rối loạn này. Tâm thần phân liệt xuất hiện thường xuyên hơn khi cơ thể có thay đổi về hormone và thể chất, như những người trong những năm tháng vị thành niên và người trẻ tuổi.

Environment: Things like viral infections, exposure to toxins like marijuana, or highly stressful situations may trigger schizophrenia in people whose genes make them more likely to get the disorder. Schizophrenia more often surfaces when the body is having hormonal and physical changes, like those that happen during the teen and young adult years.

Đối tượng mắc tâm thần phân liệt. Who Gets Schizophrenia?

Bất cứ ai cũng có thể mắc tâm thần phân liệt. Nó tác động lên mọi người trên khắp thế giới, từ tất cả các chủng tộc và các nền văn hóa. Mặc dù nó có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng căn bệnh này thường xuất hiện lần đầu ở nhóm vị thành niên hoặc những người trong độ tuổi 20. Rối loạn này ảnh hưởng như nhau lên nam giới và phụ nữ, mặc dù các triệu chứng thường xuất hiện sớm hơn ở đàn ông. Triệu chứng xuất hiện càng sớm thì bệnh càng có xu hướng trở nặng. Trẻ từ 5 tuổi trở lên đã có thể mắc tâm thần phân liệt, nhưng khá hiếm gặp cho đến những năm thanh thiếu niên.

Anyone can get schizophrenia. It affects people all over the world, from all races and cultures. While it can happen at any age, schizophrenia typically first appears in the teenage years or early 20s. The disorder affects men and women equally, although symptoms generally appear earlier in men. The earlier the symptoms start, the more severe the illness tends to be. Children over the age of 5 can have schizophrenia, but it’s rare before adolescence.

Chẩn đoán. How Is Schizophrenia Diagnosed?

Nếu triệu chứng của tâm thần phân liệt xuất hiện, bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra tiền sử bệnh và có khi sẽ thăm khám trực tiếp. Mặc dù không có xét nghiệm chính thức nào để chẩn đoán tâm thần phân liệt, nhưng bác sĩ vẫn có thể thực hiện nhiều xét nghiệm khác, có thể là xét nghiệm máu, chụp quét não, để loại trừ tình trạng ngộ độc hoặc các bệnh lý khác (loạn thần do sử dụng chất) khỏi các triệu chứng của tâm thần phân liệt.

If symptoms of schizophrenia are present, the doctor will perform a complete medical history and sometimes a physical exam. While there are no laboratory tests to specifically diagnose schizophrenia, the doctor may use various tests, and possibly blood tests or brain imaging studies, to rule out another physical illness or intoxication (substance-induced psychosis) as the cause of the symptoms.

Nếu bác sĩ không tìm ra được lý do cụ thể nào giải thích cho các triệu chứng tâm thần phân liệt thì họ có thể sẽ chuyển gửi bệnh nhân đến một bác sĩ tâm thần hoặc một nhà tâm lý học, nói chung là các chuyên gia sức khỏe tâm thần để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tâm thần. Bác sĩ tâm thần và bác sĩ tâm lý thường sử dụng các bài phỏng vấn và các công cụ đánh giá được xây dựng kỹ càng để đánh giá liệu khách hàng có mắc một rối loạn loạn thần hay không. Trị liệu viên cung cấp trị liệu dựa vào chẩn đoán trên báo cáo triệu chứng của bệnh nhân, gia đình họ và quan sát của chính bản thân về thái độ và hành vi của người bệnh.

If the doctor finds no other physical reason for the schizophrenia symptoms, they may refer the person to a psychiatrist or psychologist, mental health professionals trained to diagnose and treat mental illnesses. Psychiatrists and psychologists use specially designed interviews and assessment tools to evaluate a person for a psychotic disorder. The therapist bases her diagnosis on the person’s and family’s report of symptoms and her observation of the person’s attitude and behavior.

Một người bị chẩn đoán mắc tâm thần phân liệt nếu có xuất hiện ít nhất 2 triệu chứng dưới đây trong ít nhất 6 tháng:

A person is diagnosed with schizophrenia if they have at least two of these symptoms for at least 6 months:

– Hoang tưởng. Delusions

– Ảo giác. Hallucinations

– Nói năng lộn xộn. Disorganized speech

– Hành vi rối loạn. Disorganized or catatonic behavior

– Các triệu chứng tiêu cực. Negative symptoms

Phải có một trong số các triệu chứng dưới dây: One of the symptoms has to be

– Hoang tưởng. Delusions

– Ảo giác. Hallucinations

– Nói năng lộn xộn. Disorganized speech

Trong suốt 6 tháng, người bệnh phải có một tháng xuất hiện các triệu chứng liên tục và rõ ràng (có thể triệu chứng sẽ bớt nếu điều trị thành công). Các triệu chứng phải ảnh hưởng tiêu cực lên đời sống xã hội hoặc công việc và nguyên nhân xuất hiện không do bởi những bệnh lý khác.

During the 6 months, the person must have a month of active symptoms. (It can be less with successful treatment.) Symptoms should negatively affect them socially or at work, and can’t be caused by any other condition.

Điều trị như thế nào? How Is Schizophrenia Treated?

Mục tiêu điều trị tâm thần phân liệt là để xóa bỏ các triệu chứng và giảm thiểu khả năng tái phát hay tái xuất hiện các triệu chứng. Điều trị tâm thần phân liệt có thể bao gồm:

The goal of schizophrenia treatment is to ease the symptoms and to cut the chances of a relapse, or return of symptoms. Treatment for schizophrenia may include:

– Điều trị bằng thuốc: Những loại thuốc chính để điều trị tâm thần phân liệt được gọi là thuốc chống loạn thần. Những thuốc này không chữa khỏi được căn bệnh nhưng có thể giúp giảm bớt hầu hết các triệu chứng khó chịu, bao gồm hoang tưởng, ảo giác và suy nghĩ sai lệch.

Medications: The primary medications used to treat schizophrenia are called antipsychotics. These drugs don’t cure schizophrenia but help relieve the most troubling symptoms, including delusions, hallucinations, and thinking problems.

Những loại thuốc chống loạn thần truyền thống (thường gọi là thuốc “thế hệ đầu”): Older (commonly referred to as “first-generation”) antipsychotic medications used include:

Chlorpromazine (Thorazine)

Fluphenazine (Prolixin)

Haloperidol (Haldol)

Oxilapine (Loxapine)

Perphenazine (Trilafon)

Thiothixene (Navane)

Trifluoperazine (Stelazine)

Những loại thuốc mới hơn (thuốc “cải tiến” hoặc thế hệ hai) được sử dụng để điều trị tâm thần phân liệt: Newer (“atypical” or second-generation) drugs used to treat schizophrenia include:

Aripiprazole (Abilify)

Aripiprazole Lauroxil (Aristada)

Asenapine (Saphris)

Brexpiprazole (Rexulti)

Cariprazine (Vraylar)

Clozapine (Clozaril)

Iloperidone (Fanapt)

Lurasidone (Latuda)

Olanzapine (Zyprexa)

Paliperidone (Invega Sustenna)

Paliperidone Palmitate (Invega Trinza)

Quetiapine (Seroquel)

Risperidone (Risperdal)

Ziprasidone (Geodon)

Lưu ý: Clozapine là loại thuốc được FDA chấp thuận để điều trị tâm thần phân liệt mà vẫn không ảnh hưởng đến những phác đồ điều trị khác. Nó cũng được sử dụng để giảm thiểu các hành vi tự sát ở những người mắc tâm thần phân liệt có nguy cơ cao.

Note: Clozapine is the only FDA-approved medication for treating schizophrenia that is resistant to other treatments. It’s also used to lessen suicidal behaviors in those with schizophrenia who are at risk.

Chăm sóc tích hợp đặc biệt (CSC): Đây là một phương pháp được thực hiện bởi một nhóm đội ngũ nhân viên điều trị tâm thần phân liệt ngay từ khi triệu chứng đầu tiên xuất hiện. Phương pháp này kết hợp điều trị bằng thuốc và trị liệu kết hợp dịch vụ hỗ trợ xã hội, việc làm, và can thiệp giáo dục. Gia đình cũng được khuyến khích tham gia tối đa. Điều trị sớm là chìa khóa giúp bệnh nhận có một cuộc sống bình thường.

Coordinated specialty care (CSC) : This is a team approach toward treating schizophrenia when the first symptoms appear. It combines medicine and therapy with social services, employment, and educational interventions. The family is involved as much as possible. Early treatment is key to helping patients lead a normal life.

Tâm lý trị liệu: Trong khi thuốc điều trị có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh, thì có rất nhiều các hình thức can thiệp tâm lý xã hội có thể giúp giải quyết các vấn đề về hành vi, tâm lý, xã hội và việc làm có liên đới với căn bệnh. Qua trị liệu, bệnh nhân cũng sẽ học cách kiểm soát những triệu chứng, xác định những dấu hiệu cảnh báo sớm cho tình trạng tái phát, và tự bắt đầu xây dựng kế hoạch dự phòng tái phát. Các hình thức tâm lý trị liệu bao gồm:

Psychosocial therapy: While medication may help relieve symptoms of schizophrenia, various psychosocial treatments can help with the behavioral, psychological, social, and occupational problems that go with the illness. Through therapy, patients also can learn to manage their symptoms, identify early warning signs of relapse, and come up with a relapse prevention plan. Psychosocial therapies include:

– Tái hòa nhập, tập trung vào các kỹ năng xã hội và đào tạo việc làm giúp người bệnh tâm thần phân liệt sống tốt trong cộng đồng và càng tự chủ càng tốt.

Rehabilitation, which focuses on social skills and job training to help people with schizophrenia function in the community and live as independently as possible

– Nhận thức trị liệu, bao gồm các kỹ thuật học tập nhằm cải thiện giải quyết các vấn đề trong khâu xử lý thông tin. Nó thường sử dụng các đợt tập luyện, huấn luyện và các bài tập bằng máy vi tính nhằm tăng cường năng lực của não bộ bao gồm khả năng tập trung, trí nhớ, khả năng lên kế hoạch và óc tổ chức.

Cognitive remediation, which involves learning techniques to make up for problems with information processing. It often uses drills, coaching, and computer-based exercises to strengthen mental skills that involve attention, memory, planning, and organization.

– Trị liệu cá nhân, có thể giúp người bệnh hiểu rõ hơn căn bệnh của bản thân và học các kỹ năng đối phó và xử lý vấn đề.

Individual psychotherapy, which can help the person better understand his illness, and learn coping and problem-solving skills

– Trị liệu gia đình, có thể giúp các gia đình có người mắc tâm thần phân liệt, giúp họ hỗ trợ tốt hơn cho người thân của mình.

Family therapy, which can help families deal with a loved one who has schizophrenia, enabling them to better help their loved one

– Trị liệu nhóm/nhóm hỗ trợ, có thể mang đến hỗ trợ qua lại liên tục cho các thành viên

Group therapy/support groups, which can provide continuing mutual support

Điều trị nội trú: Nhiều người bệnh tâm thần phân liệt có thể được điều trị ngoại trú, nhưng nhập viện có thể là lựa chọn tốt nhất cho những người:

Hospitalization: Many people with schizophrenia may be treated as outpatients. But hospitalization may be the best option for people:

+ Có triệu chứng nghiêm trọng. With severe symptoms

+ Có thể làm hại bản thân và người khác. Who might harm themselves or others

+ Không thể tự chăm sóc bản thân tại nhà. Who can’t take care of themselves at home

– Liệu pháp sốc điện (ECT): Trong quy trình này, điện cực được gắn vào da đầu của người bệnh. Sau khi bệnh nhân được cho gây mê toàn thân và rơi vào trạng thái ngủ, bác sĩ sẽ gây một cú sốc điện nhỏ vào não. Một đợt ETC thường bao gồm 2-3 lần điều trị một tuần, kéo dài trong một vài tuần. Mỗi lần gây sốc điện sẽ làm xuất hiện một cơn co giật có kiểm soát ở bệnh nhân. Một loạt các hình thức điều trị khác nhau trong thời gian lâu dài sẽ giúp bệnh nhân cải thiện tâm trạng và suy nghĩ. Các nhà khoa học không hoàn toàn hiểu được cơ chế chính xác làm thế nào mà ETC và các cơn co giật có kiểm soát lại hiệu quả, nhưng một số nhà nghiên cứu cho rằng các cơn co giật do ETC gây ra có thể tác động lên sự phóng thích các chất dẫn truyền thần kinh trong não. ETC chưa được chứng minh hiệu quả lên tâm thần phân liệt rõ ràng như rối loạn lưỡng cực hay trầm cảm, vậy nên người ta không thường sử dụng nó khi bệnh nhân không có triệu chứng về khí sắc (tâm trạng). Liệu pháp này có thể hữu ích khi các hình thức điều trị khác không có tác dụng, hay khi tình trạng trầm cảm và căng trương lực trầm trọng gây khó khăn cho quá trình điều trị tâm thần phân liệt ở người bệnh.

Electroconvulsive therapy (ECT): In this procedure, electrodes are attached to the person’s scalp. While they’re asleep under general anesthesia, doctors send a small electric shock to the brain. A course of ECT therapy usually involves 2-3 treatments per week for several weeks. Each shock treatment causes a controlled seizure. A series of treatments over time leads to improvement in mood and thinking. Scientists don’t fully understand exactly how ECT and the controlled seizures it causes help, but some researchers think ECT-induced seizures may affect the release of neurotransmitters in the brain. ECT is less well-proven to help with schizophrenia than depression or bipolar disorder, so it isn’t used very often when mood symptoms are absent. It can help when medications no longer work, or if severe depression or catatonia makes treating the illness difficult.

Nghiên cứu: Các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu một quy trình có tên là phẫu thuật kích thích não sâu (DBS) để điều trị tâm thần phân liệt. Bác sĩ sẽ phẫu thuật cấy điện cực vào não để kích thích một số vùng nhất định được cho là đảm nhận điều khiển suy nghĩ và nhận thức của cơ quan này. DBS là một phương pháp điều trị được thiết lập riêng cho những ca Parkinson nặng và chứng run vô căn nghiêm trọng, nhưng nó vẫn là một phương pháp trong giai đoạn thực nghiệm để điều trị các rối loạn tâm thần.

Research: Researchers are looking at a procedure called deep brain stimulation (DBS) to treat schizophrenia. Doctors surgically implant electrodes that stimulate certain brain areas believed to control thinking and perception. DBS is an established treatment for severe Parkinson’s disease and essential tremor, but it’s still experimental for the treatment of psychiatric disorders.

Người mắc tâm thần phân liệt có nguy hiểm không? Are People With Schizophrenia Dangerous?

Nhiều sách truyện, phim ảnh đại chúng thường mô tả những người mắc tâm thần phân liệt và những chứng bệnh tâm thần khác là những kẻ nguy hiểm và bạo lực. Điều này không phải lúc nào cũng đúng. Hầu hết những người mắc tâm thần phân liệt không có tính bạo lực. Mà nói đúng hơn thì họ thích co cụm và muốn được ở một mình hơn. Khi người mắc bệnh tâm thần thực sự có hành vi bạo lực và gây nguy hiểm thì nói chung, đó là kết quả của chứng loạn thần và nỗi sợ hãi rằng bản thân đang bị đe dọa theo một cách nào đó bởi môi trường quanh mình. Ma túy và chất có cồn cũng có thể khiến mọi chuyện tồi tệ hơn.

Popular books and movies often depict people with schizophrenia and other mental illnesses as dangerous and violent. This usually isn’t true. Most people with schizophrenia are not violent. More typically, they prefer to withdraw and be left alone. When people with mental illness do take part in dangerous or violent behaviors, it’s generally a result of their psychosis and the fear that they’re being threatened in some way by their surroundings. Drug or alcohol use can make it worse.

Mặt khác, người mắc tâm thần phân liệt có thể là một mối đe dọa với chính bản thân họ. Tự sát là nguyên nhân hàng đầu cho tỷ lệ tử vong sớm trong nhóm người mắc bệnh lý này.

On the other hand, people with schizophrenia can be a danger to themselves. Suicide is the top cause of premature death among people with schizophrenia.

Đầu ra điều trị nào cho người mắc tâm thần phân liệt? What Is the Outlook for People With Schizophrenia?

Nếu được điều trị phù hợp, hầu hết người bệnh có thể sống một cuộc sống có ích và có ý nghĩa. Tùy thuộc vào mức độ trầm trọng của bệnh, tiến độ bình phục và mức độ tuân thủ điều trị của từng cá nhân mà họ có thể sống với gia đình hoặc trong cộng đồng mà không phải điều trị nội trú lâu dài trong các bệnh viện tâm thần.

With proper treatment, most people with schizophrenia can lead productive and fulfilling lives. Depending on how severe the condition is and how well they get and stick with treatment, they should be able to live with their families or in community settings rather than in long-term psychiatric hospitals.

Nhiều nghiên cứu về não bộ và sự xuất hiện của các rối loạn trong não bộ vẫn đang tiếp diễn, từ đây đưa đến khả năng nhiều loại thuốc hiệu quả với ít tác dụng phụ hơn sẽ được giới thiệu trong tương lai.

Ongoing research on the brain and how brain disorders happen will likely lead to more effective medicines with fewer side effects.

Có thể dự phòng tâm thần phân liệt không? Can Schizophrenia Be Prevented?

Hiện nay vẫn chưa có cách giúp dự phòng tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, chẩn đoán và điều trị sớm có thể tránh hoặc xóa bỏ tình trạng tái phát và nhập viện liên tục, và giúp giảm bớt gián đoạn gây ra trong đời sống, gia đình và các mối quan hệ của người bệnh.

There’s no known way to prevent schizophrenia. But early diagnosis and treatment can help avoid or ease frequent relapses and hospitalizations, and help cut the disruption to the person’s life, family, and relationships.

Nguồn tham khảo: SOURCES:

National Institute of Mental Health: “Schizophrenia.”

MedicineNet.com: “Schizophrenia.”

National Alliance on Mental Illness: “Schizophrenia.”

Johns Hopkins Medicine: “Schizophrenia.”

Brain & Behavior Research Foundation: “Schizophrenia.”

Sunovion Pharmaceuticals Inc.

Medscape: “What are the DSM-5 criteria for schizophrenia?”

Nguồn: https://www.webmd.com/schizophrenia/mental-health-schizophrenia#1

Như Trang

Nguồn: Trangtamly.blog